FERTILITY AND STERILITY (vol 105, No 5, MAY 2016)
Camilla W.Rich, B.A and Alice D. Domar
Domar Center for Mind/Body Health, Boston IVF, Beth Israel Deaconess Medical Center, Harvard Medical School, Waltham, Massachusetts
Όσο πιο καλά καταλάβουμε τα συναισθηματικά και ψυχολογικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς που χρήζουν θεραπείας γονιμότητας, τόσο πιο ικανοί θα είμαστε να τους βοηθήσουμε επιτυχώς να διαχειριστούν τη διαδικασία της θεραπείας.
Επίσης, είναι σημαντικό οι ασθενείς να αναφερθούν σ’έναν ειδικό υπογονιμότητας εγκαίρως, μειώνοντας το χρόνο που ξοδεύεται στη θεραπεία και εντοπίζοντας την κατάλληλη θεραπεία, ώστε να επιτευχθεί μια εγκυμοσύνη που μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερο άγχος. Οι γιατροί στον τομέα της ενδοκρινολογίας της αναπαραγωγής και της υπογονιμότητας θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες τους να εκπαιδεύσουν νέους γιατρούς και επαγγελματίες νοσηλευτές στο πώς να επικοινωνούν με τους ασθενείς για τα αποτελέσματα της φροντίδας.
Οι ασθενείς επωφελούνται πλήρως απο τις επιτυχημένες τεχνολογίες που είναι διαθέσιμες. Είναι σημαντικό να μείνουν «συντονισμένοι» και να ενημερώνονται καθ’όλη τη διαδικασία. Υπάρχουν πολλοί τρόποι τους οποίους οι κλινικές μπορούν να ενσωματώσουν στα προγράμματα και στα πρωτόκολλα τους, ώστε να βοηθήσουν στη μείωση του ψυχολογικού άγχους του ασθενούς.
Κάνοντας μια ανάγνωση στα διάφορα στοιχεία υπογονιμότητας και στις επιλογές θεραπείας που είναι διαθέσιμες φαίνονται να’ναι σύνθετες και αγχώδεις, έτσι ώστε να παρέχουν εξατομικευμένο εκπαιδευτικό και ενημερωτικό υλικό, περιλαμβάνοντας λίστα ελέγχου,η οποία μπορεί να βοηθήσει στην επιβεβαίωση οτι όλες οι ανησυχίες θεραπείας έχουν αντιμετωπιστεί.
Ειδικά περιλαμβάνονται συστάσεις:
- έλεγχος υψηλού κινδύνου ασθενών για ψυχολογικά θέματα<?li>
- αναφορά ασθενών για συναισθηματική υποστήριξη/συμβουλευτική και
- εφαρμογή αντιμετώπισης παρεμβάσεων για τους ασθενείς
Υπάρχουν πολλά εργαλεία και στρατηγικές διαθέσιμες που οι πάροχοι θα μπορούσαν να εφαρμόσουν για τη βελτίωση της εμπειρίας του ασθενούς και την επιτυχία της θεραπείας.
ScreenIVF και FertiQoL είναι δύο μικρά διαθέσιμα εργαλεία, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον έλεγχο και μπορούν να εκτιμήσουν ασθενείς με υπογονιμότητα.
ScreenIVF είναι ένα τεκμηριωμένο , αυτο-διαχειριζόμενο ερωτηματολόγιο 34 στοιχείων, αναφερόμενο στην αντιμετώπιση 5 δεικτών κινδύνου για την ψυχολογική δυσφορία κατά τη διάρκεια της θεραπείας (άγχος και κατάθλιψη, αρνητική υπογονιμότητα, γνωστική λειτουργία, χαμηλή αποδοχή της υπογονιμότητας και φτωχή κοινωνική υποστήριξη).
Αυτή η πληροφορία επίσης, χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός προφίλ κινδύνου για κάθε ασθενή και ενός στοχευμένου σχεδίου προληπτικής θεραπείας, αναγνωρίζοντας όμως τις συγκεκριμένες αδυναμίες του. Το FertiQoL είναι ένα άλλο αξιόπιστο εργαλείο, φτιαγμένο από 26 στοιχεία, το οποίο δείχνει τους παράγοντες κινδύνου του τρόπου ζωής και βοηθά τους κλινικούς ιατρούς και τους ασθενείς να κατανοήσουν καλύτερα τον αντίκτυπο της υπογονιμότητας στην ευεξία του ασθενούς (συναίσθημα, νους, σώμα, σχέση και κοινωνία).
Το FertiQoL είναι διαθέσιμο σε απευθείας σύνδεση και έχει μεταφραστεί σε 34 γλώσσες. Επιπλέον, οι κλινικές μπορούν να ανγνωρίσουν ασθενείς που έχουν ανάγκη να αναφερθούν σε επαγγελματία ψυχικής υγείας. Δικαιολογώντας την ψυχολογική και τη συναισθηματική αγωνία είναι ένα σημαντικό βήμα για την κατάλληλη θεραπεία.
Λαμβάνοντας υπόψην τα διαφορετικά στυλ μάθησης και αντιγράφοντας στρατηγικές για άνδρες και γυναίκες, μια ποικιλία απο διαφορετικές πηγές θα πρέπει να’ναι διαθέσιμες για τους ασθενείς και τα ζευγάρια. Επιπρόσθετα εργαλεία μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν και να συμπεριλάβουν προσβάσιμα προπαρασκευαστικά και ενημερωτικά φυλλάδια, δομημένες λίστες ελέγχου, έρευνες θεραπείας και εκπαιδευτικά DVDs που μπορούν να αντιμετωπίσουν δημοφιλείς παρανοήσεις και φόβους για τη θεραπεία, είναι προσαρμοσμένα ώστε να στοχεύουν σε διαφορετικά στάδια αν και έξω από τη θεραπεία.
Η υποστήριξη του σντροφού και η εμπλοκή του σ’όλη τη διαδικασία της θεραπείας είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο για την ανακούφιση του άγχους του ασθενούς και μπορεί να ενθαρρύνει το ζευγάρι μέσω παρεμβάσεων και συμβουλευτικής. Δεδομένου των στοιχείων οτι η ένταση στη σχέση των ασθενών που βρίσκονται σε θεραπεία είναι ένα συχνό θέμα, είναι σημαντικό να διαβεβαιώσουμε οτι ο σύντροφος εμπλέκεται στη διαδικασία.
Ένα παράδειγμα ευεργετικής θεραπείας για ζευγάρια είναι η διαχείριση του άγχους και η εκπαίδευση ανθεκτικότητας (SMART). Μια γνωστή-συμπεριφορική παρέμβαση, η SMART θεραπεία διδάσκει δεξιότητες αυτογνωσίας και προσοχής, αναπνοές χαλάρωσης και ενσωματώνει ευγνωμοσύνη, συμπόνοια, αποδοχή και σκοπό. Σε μια τυχαιοποημένη κλινική δοκιμή του 2015, η SMART θεραπεία αποδείχθηκε οτι είναι αποτελεσματική στη βελτίωση των μέτρων ποιοτικής ζωής τόσο των ανδρών, όσο και των γυναικών που υποβάλλονται σε IVF.
Ένα άλλο παράδειγμα από μια αποτελεσματική ψυχολογική παρέμβαση είναι το πρόγραμμα Νους/Σώματος για τη γονιμότητα. Γίνονται 10 συνεδρίες, στις οποίες η ομάδα είναι γνωστικής/συμπεριφορικής παρέμβασης και σχεδιάστηκε για γυναίκες με υπογονιμότητα σε οποιοδήποτε στάδιο της θεραπείας, ενώ οι σύντροφοι τους παρευρίσκονται σε τρείς απο αυτές τις συνεδρίες. Δυο τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές έχουν τεκμηριώσει την αποτελεσματικότητα αυτής της παρέμβασης, επηρεάζοντας θετικά τα ποσοστά εγκυμοσύνης, καθώς έχουν μειώσει και το ψυχολογικό άγχος.
Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε θετικά αποτελέσματα για μια ποικιλία απο ψυχολογικές παρεμβάσεις τόσο στο άγχος του ασθενή, όσο και στα ποσοστά εγκυμοσύνης. Τα αποτελέσματα της πρόσφατης συστηματικής ανασκόπησης και μετα-ανάλυσης απο 39 εκλεκτές μελέτες, έδειξαν ότι οι ψυχολογικές παρεμβάσεις, κυρίως γνωστικής/συμπεριφορικής θεραπείας, μειώνουν αποτελεσματικά το ψυχολογικό άγχος και αυξάνουν τα ποσοστά εγκυμοσύνης σε γυναίκες που συμμετείχαν σε κάποιο είδος παρέμβασης, οι οποίες έμειναν έγκυες, σε διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τις γυναίκες της ομάδας ελέγχου.
Επιπλέον, έγινε μια πρόσφατη μελέτη, για να δοκιμαστεί η αποτελεσματικότητα μιας σύντομης ψυχολογικής παρέμβασης (π.χ ένα πακέτο διαχείρησης του στρες ταχυδρομήθηκε στο σπίτι του συμμετέχοντα).Η παρέμβαση του συμμετέχοντα που αναφέρθηκε, έδειξε όχι μόνο σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά ψυχολογικού άγχους, αλλά επίσης, ποσοστό μη ολοκλήρωσης της θεραπείας.
Η συνέχιση της θεραπείας είναι το κλειδί σε αυτό το διαρκώς διευρυνόμενο τομέα της θεραπείας γονιμότητας. Είναι σημαντικό γι’ αυτόν τον ευάλωτο πληθυσμό των ασθενών να νιώσει υποστηριζόμενος και οτι τον κατανοούν καθώς και είναι σημαντική η συνεχής επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη της ομάδας φροντίδας τους. Οι κλινικές χρειάζεται να βελτιώσουν την απόδοση του προσωπικού σε περιοχές που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν τις αποφάσεις για διακοπή της θεραπείας.
Τέλος, διδάσκοντας το προσωπικό δεξιότητες διαχείρησης του στρες, χρησιμοποιώντας πειστική επικοινωνία για αλλαγές τρόπου ζωής, απλοποιώντας τα πρωτόκολλα θεραπείας και αντιμετωπίζοντας θέματα φόρτου εργασίας θα μπορούσαν να μειώσουν το άγχος του ασθενούς και να αυξήσουν την επιτυχία.
Συμπερασματικά, η συναισθηματική αναταραχή που βιώνουν όσοι ασχολούνται με υπογονιμότητα είναι τεράστια και η μείωση του άγχους του ασθενούς είναι ένα σημαντικό βήμα στη βελτίωση της θεραπείας γονιμότητας. Όχι μόνο η αγωνία που προήλθε απο την υπογονιμότητα και την επακόλουθη θεραπεία εμποδίζει τον ασθενή από την έναρξη της θεραπείας, αλλά είναι επίσης ο κύριος λόγος για πολλούς ασθενείς να εγκαταλείψουν τη θεραπεία.
Ο φόβος της αποτυχίας δημιουργεί συναισθηματικά εμπόδια τα οποία επίσης αποτρέπουν τους ασθενείς να ακολουθήσουν θεραπεία γονιμότητας, το ψυχολογικό άγχος είναι ο κύριος λόγος διακοπής της θεραπείας. Με την αντιμετώπιση αυτών των εμποδίων, οι κλινικές μπορούν να δουν σπουδαίες βελτιώσεις στην επιτυχία των ασθενών, επιτρέποντας στους ασθενείς να «ανεχτούν» τις θεραπείες και τελικά τη βέλτίωση των ποσοστών επιτυχίας στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
